ایرواشر خانگی یا آپارتمانی یکی از بهترین گزینه‌ها برای تامین هوای خنک، مرطوب و سالم در محیط‌های آپارتمانی است. این دستگاه با ترکیب سیستم تهویه و شست‌وشوی هوا، نه تنها دمای محیط را کاهش می‌دهد، بلکه آلودگی‌ها، گردوغبار و ذرات معلق را نیز تا حد زیادی حذف می‌کند.
در این مقاله به معرفی کامل ایرواشر خانگی، نحوه عملکرد، مزایا، معایب، انواع، ظرفیت مناسب برای آپارتمان و مقایسه آن با سایر سیستم‌های تهویه می‌پردازیم.
ایرواشر خانگی چیست؟
ایرواشر خانگی یک دستگاه تهویه مطبوع تبخیری است که علاوه بر خنک‌کردن هوا، با پاشش آب و عبور آن از پکینگ‌ها، ذرات گردوغبار را جذب کرده و رطوبت نسبی محیط را افزایش می‌دهد. این ویژگی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک بسیار کاربردی است.
ایرواشر اولین بار در آمریکا طراحی و مورد استفاده قرار گرفت و همکنون نیز استفاده از آن در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان رو به افزایش می‌باشد.
قیمت بسیار مناسب،کاهش چشمگیر هزینه های ساخت و ساز، عدم اشغال زیر بنای ساختمان در نتیجه احیای زیر بنای پرت شده نسبت به سیستم های تهویه دیگر، مصرف انرژی بسیار کم، تامین هوایی مطبوع و دلچسب و تمیز در تمام فصول سال، همه و همه موجب شدند که تاکنون بسیاری از مهندسین و آرشیتکت های هوشمند از این دستگاه استفاده نمایند و از مزایای آن بهرمند گردند.
مزیت اصلی ایرواشر آپارتمانی چیست؟
- تامین هوای تازه و مرطوب
- فیلتراسیون طبیعی هوا
- مصرف انرژی بسیار کمتر از کولر گازی
- قیمت اقتصادی‌تر نسبت به سیستم‌های مشابه
مزایای استفاده از ایرواشر خانگی
- صرفه‌جویی در مصرف انرژی: نسبت به کولر گازی تا ۷۰ درصد انرژی کمتری مصرف می‌کند.
- بهبود کیفیت هوا: گردوغبار و آلاینده‌ها را می‌گیرد و به سلامت تنفس کمک می‌کند.
- قابلیت رطوبت‌دهی: در مناطق خشک از خشکی پوست و مشکلات تنفسی جلوگیری می‌کند.
معایب ایرواشر خانگی
- عملکرد ضعیف در مناطق با رطوبت بالا
- نیاز به نگهداری دوره‌ای برای جلوگیری از رسوب و آلودگی
نحوه عملکرد ایرواشر خانگی
ایرواشر با استفاده از فرآیند تبخیر آب و گردش هوا عمل می‌کند. هوا از طریق فن به داخل دستگاه کشیده می‌شود، سپس با عبور از پکینگ‌های خیس‌شده توسط نازل‌های آب، خنک و مرطوب می‌شود و در نهایت به فضای خانه ارسال می‌گردد.
ایرواشر خانگی چگونه خنک می‌کند؟
این سیستم بر اساس سرمایش تبخیری کار می‌کند؛ یعنی با تبخیر آب، گرمای هوا جذب شده و دما کاهش می‌یابد.
مراحل خنک‌کاری ایرواشر آپارتمانی بر اساس فرآیند تبخیر آب انجام می‌شود که علاوه بر خنک کردن، هوا را مرطوب و پاکیزه می‌کند. این فرآیند را می‌توان به صورت گام‌به‌گام به شکل زیر توضیح داد:
۱. مکش هوای گرم محیط
در ابتدا، فن سانتریفیوژ یا آکسیال ایرواشر هوای گرم موجود در محیط داخلی یا هوای تازه بیرون را به داخل دستگاه می‌کشد. این هوا معمولاً دارای گردوغبار، آلودگی و ذرات معلق است.
۲. عبور هوا از فیلترهای اولیه
هوای ورودی ابتدا از یک فیلتر ساده یا پیش‌فیلتر عبور می‌کند تا ذرات درشت مثل گردوغبار، پرز و موهای معلق گرفته شود. این مرحله باعث می‌شود کارایی شستشوی هوا در مراحل بعدی افزایش یابد.
۳. پاشش آب توسط نازل‌ها
در بخش اصلی دستگاه، نازل‌ها آب را به صورت پودر (اسپری) در محفظه پخش می‌کنند. قطرات آب با هوای ورودی برخورد کرده و بخشی از ذرات آلاینده، گردوغبار و گازهای مضر را جذب می‌کنند. این مرحله موجب شستشوی هوا و کاهش آلودگی می‌شود.
۴. تبخیر و کاهش دما
با برخورد آب به هوای گرم، فرآیند تبخیر رخ می‌دهد. برای تبخیر هر گرم آب، مقدار قابل توجهی گرما از هوا جذب می‌شود، که این گرما همان حرارت موجود در هوای گرم است. در نتیجه، دمای هوا به طور محسوس کاهش می‌یابد (معمولاً بین ۸ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد نسبت به هوای اولیه).
۵. عبور از قطره‌گیر (Drift Eliminator)
پس از فرآیند تبخیر، هوا از صفحات قطره‌گیر عبور می‌کند تا قطرات اضافی آب گرفته شود و به محیط وارد نشود. این مرحله مانع از ایجاد رطوبت بیش از حد و خیس شدن محیط می‌شود.
۶. دمش هوای خنک و مرطوب به محیط
در نهایت، هوای خنک‌شده و مرطوب از طریق کانال یا دریچه خروجی به محیط وارد می‌شود. این هوا علاوه بر کاهش دما، رطوبت نسبی محیط را افزایش داده و به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند.
✅ مزیت مهم این فرآیند: به دلیل عدم استفاده از کمپرسور و گازهای مبرد، مصرف انرژی بسیار پایین است و هوا بدون خشک شدن، رطوبت مطلوب برای محیط ایجاد می‌کند.
مزایای سیستم سرمایش ایرواشر خانگی
- مصرف برق پایین
- ایجاد هوای خنک و طبیعی بدون گازهای مبرد
آیا ایرواشر خانگی گرمایش هم دارد؟
بله، برخی مدل‌های ایرواشر خانگی قابلیت اتصال به کویل آب گرم یا المنت برقی را دارند تا در فصول سرد برای گرمایش محیط استفاده شوند.
مزایای گرمایش ایرواشر خانگی
- توزیع یکنواخت حرارت در محیط
- کاهش خشکی هوا در زمستان
انواع ایرواشر خانگی یا آپارتمانی
۱. ایرواشر ایستاده یا زمینی
- مناسب برای نصب در فضای داخلی یا بالکن
- ظرفیت بین ۱۵۰۰ تا ۶۰۰۰ CFM
۲. ایرواشر زیر سقفی
- نصب در سقف کاذب یا مسیر کانال‌کشی
- مناسب برای آپارتمان‌های بزرگ یا ادارات کوچک
۳. ایرواشر پرتابل (متحرک)
- قابلیت جابه‌جایی آسان
- مصرف برق پایین و مناسب فضاهای کوچک
چه ظرفیتی برای ایرواشر خانگی مناسب است؟
ظرفیت ایرواشر بر اساس متراژ، تعداد افراد و شرایط اقلیمی انتخاب می‌شود:
- آپارتمان ۷۰ تا ۱۰۰ متر: ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ CFM
- آپارتمان ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر: ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ CFM
مقایسه ایرواشر خانگی با سایر سیستم‌ها
ایرواشر: مصرف برق کم، با قابلیت رطوبت‌دهی و فیلتراسیون هوا.
کولر آبی: مصرف برق کم، با قابلیت رطوبت‌دهی، فیلتراسیون هوا ندارد.
کولر گازی: مصرف برق زیاد، بدون قابلیت رطوبت‌دهی و فیلتراسیون هوا.
مقایسه مصرف برق ایرواشر خانگی با کولر گازی
مصرف برق ایرواشر خانگی نسبت به کولر گازی بسیار پایین‌تر است، زیرا این دستگاه برای خنک‌سازی هوا از پاشش آب و فرآیند تبخیر استفاده می‌کند و تنها نیاز به برق برای به حرکت درآوردن فن و پمپ آب دارد.
به طور متوسط، یک ایرواشر خانگی با ظرفیت ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ مترمکعب بر ساعت، حدود ۰٫۳ تا ۰٫۷ کیلووات در ساعت (kWh) مصرف برق دارد، در حالی که کولر گازی مشابه ممکن است بین ۲ تا ۳ کیلووات در ساعت مصرف داشته باشد.
برای مثال، اگر یک ایرواشر خانگی با مصرف ۰٫۵ کیلووات در ساعت روزانه ۸ ساعت کار کند، مصرف ماهانه آن حدود ۱۲۰ کیلووات ساعت خواهد بود که هزینه برق بسیار کمتری نسبت به سیستم‌های سرمایشی کمپرسوری ایجاد می‌کند. البته میزان مصرف به عواملی مانند ظرفیت دستگاه، سرعت فن، و مدت زمان استفاده بستگی دارد.
مقایسه مصرف آب ایرواشر آپارتمانی با کولر آبی
مصرف آب ایرواشر آپارتمانی نسبت به کولر آبی معمولاً کمی بیشتر است، زیرا ایرواشر علاوه بر خنک‌سازی، قابلیت شستشوی هوا و افزایش رطوبت را نیز دارد.
به طور متوسط، یک ایرواشر خانگی با ظرفیت ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ مترمکعب بر ساعت در طول روز بین ۲۰ تا ۴۰ لیتر آب مصرف می‌کند.
در مقابل، یک کولر آبی با ظرفیت مشابه معمولاً ۱۵ تا ۳۰ لیتر در روز مصرف دارد. این تفاوت به دلیل وجود پاشش آب در ایرواشر برای شستشوی ذرات معلق و تأمین رطوبت یکنواخت است.
برای مثال در ایرواشر خانگی ۴۰۰۰ CFM، مصرف آب حدود ۳۰ لیتر در روز است.
با این حال، این مقدار به دمای هوا، میزان رطوبت محیط و ساعات کارکرد دستگاه بستگی دارد. در مناطقی با آب‌وهوای خشک، مصرف آب بیشتر خواهد بود زیرا میزان تبخیر افزایش می‌یابد.
بهترین برند ایرواشر خانگی در ایران
برندهای زیادی در حوزه تولید ایرواشر در ایران اقدام کرده اند. تهویه سپهر به عنوان اولین تولیدکننده ایرواشرهای آپارتمانی در ایران با سه مدل سقفی ، ایستاده و بامی، این تکنولوژی را در ایران توسعه داده و در پروسه تحقیق و تجربه چندین ساله موفق به عرضه بهترین ایرواشر خانگی به بازار ایران شده است.
قیمت ایرواشر خانگی چقدر است؟
قیمت ایرواشر خانگی بسته به ظرفیت، برند و امکانات بین ۱۵ تا ۵۰ میلیون تومان متغیر است.
نکات مهم قبل از خرید ایرواشر خانگی
- بررسی شرایط آب‌وهوایی
- انتخاب ظرفیت مناسب
- توجه به خدمات پس از فروش
جمع‌بندی
ایرواشر خانگی گزینه‌ای مناسب برای آپارتمان‌های واقع در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. با مصرف برق پایین، قابلیت رطوبت‌دهی و فیلتراسیون هوا، می‌تواند جایگزین مناسبی برای کولر آبی و کولر گازی باشد.
